baner

Pomniki i przydrożne krzyże


Granitowy pomnik poświęcony hrabiemu Gustawowi von Ballestrem.

Aby powiększyć zdjęcia, kliknij na nie.

Przy gościńcu w Reptach Nowych stoi granitowy pomnik. Ustawiono go tu w roku 1912 na zlecenie rodziny hrabiowskiej Ballestremów, w miejscu wypadku samochodowego, w którym zginął dnia 24.04.1909 r hrabia Gustaw von Ballestrem.

Hrabia Gustaw von Ballestrem urodził się 16.04.1872 we Wrocławiu jako syn Franciszka II z Pławniowic, wielkiego górnośląskiego magnata przemysłowego i prezydenta niemieckiego Reichstagu.

W dniu wypadku hrabia bawił w pałacu barona von Fürstenberga w Kopaninie koło Miedar, gdzie polowali na głuszce w okolicznych lasach.

Gdy zaistniała konieczność zatankowania benzyny do hrabiowskiego samochodu osobowego typu mercedes-coupe, postanowiono w tym celu pojechać do Tarnowskich Gór. Samochód był prowadzony przez hrabiego, jego szofer siedział obok, a baronowa z trójką dzieci z tyłu. Gdy samochód przejeżdżał przez Repty Nowe, nagle urwało się lewe przednie koło, i auto z impetem uderzyło w drzewo rosnące po lewej stronie drogi.

Na skutek uderzenia hrabia stracił przytomność. Pozostałym osobom podróżującym razem z nim nic się nie stało. Lekarze przybyli na miejśce wypadku podejrzewali złamanie kręgosłupa szyjnego. Potwierdziło się to po przewiezieniu do szpitala. Hrabia nie odzyskał już przytomności i zmarł w szpitalu w Tarnowskich Górach. Ciało hrabiego przewieziono koleją do Kostowa w powiecie kluczborskim, gdzie odbyły się ceremonie pogrzebowe.


Mogiła z czasów wojen napoleońskich.

W Reptach Nowych przy ulicy Gliwickiej, około stu metrów za ostatnimi zabudowaniami, patrząc w kierunku Gliwic, znajduje się zbiorowa mogiła żołnierzy z czasów wojen napoleońskich.

W 1806 roku wybuchła wojna Napoleona z Prusami. Po przegranych dwu bitwach przez wojska pruskie pod Jeną i Auerstädt większa część kraju była zajęta przez Francuzów. W okolice Rept, a dokładniej do Tarnowskich Gór (Tarnowitz) pierwszy oddział Francuzów dotarł 21 listopada 1806 roku. Dowodzony był przez porucznika Duregarda, w jego towarzystwie było kilku polskich oficerów, ponieważ Polacy przyłączyli się do Napoleona w walce przeciwko Prusom. Miasto musiało zapłacić żołnierzom francuskim kontrybucje. Rabunkowe najazdy francuzów, ale przede wszystkim polskich oddziałów powtarzały się jeszcze kilkakrotnie. Z tego powodu wojska te nie były tu mile widziane. Do kolejnego najazdu doszło 6 stycznia 1807 roku. Do miasta wkroczył około 250 osobowy konny oddział pospolitego ruszenia szlachty z okolic Zawiercia, ale wtedy mieszkańcy miasta przygotowali na rynku zasadzkę i wraz z 20 pruskimi huzarami dowodzonymi przez rotmistrza Andreasa Witowskiego, zaatakowali najeźdźców. Walki toczyły się również na okolicznych polach pomiędzy Reptami, Lasowicami a Starymi Tarnowicami. Tego dnia wzięto do niewoli 12 polskich oficerów wraz z 150 żołnierzami. Zdobyto też 3 moździerze, 150 koni, 10 wozów z amunicją.

To ofiary tej bitwy z obu walczących stron spoczywają w tej wspólnej zbiorowej mogile.

Następnego dnia doszło do odwetu. Do miasta wkroczył oddział 50 jeźdźców wraz z 200 chłopami uzbrojonymi w piki i kosy, grożąc spaleniem miasta. Od spalenia odstąpiono, gdy miasto wypłaciło 2000 talarów okupu. Do podobnych sytuacji dochodziło jeszcze wielokrotnie, aż do podpisania rozejmu w czerwcu 1807 roku. Samo tylko miasto Tarnowitz na tej wojnie straciło 7854 talary.

Na grobie od roku 1807 znajduje się krzyż, dzięki czemu pamięć o tamtych wydarzeniach przetrwała do dziś.


III konflikty zbrojne między Polską a Niemcami.
W Polsce nazywane "Powstaniami śląskimi"

Między Reptami Nowymi a Starymi (dziś ta granica się zaciera) stoi pomnik upamiętniający tzw. "Powstania Śląskie".

W Traktacie Wersalskim kończącym I Wojnę Światową postanowiono, że na spornych terenach odbędą się plebiscyty, które rozstrzygną o przynależności spornych obszarów.

Na Górnym Śląsku datę plebiscytu (niem. Volksabstimmung in Oberschlesien) wyznaczono na 20 marca 1921.

Plebiscyt był nadzorowany przez Międzysojuszniczą Komisję Rządzącą i Plebiscytową na Górnym Śląsku z siedzibą w Opolu. Na czele tej angielsko-francusko-włoskiej Komisji stał generał francuski Henri Le Rond. Zastępcą Le Ronda był gen. Armando de Marinis (Włoch), Wielką Brytanię reprezentował płk Harold Percival. Do Komisji byli oddelegowani przedstawiciele Polski, Niemiec, Watykanu i Czechosłowacji.

W dniu 30 grudnia 1920r. Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku postanowiła, że uprawnionym do głosowania zastaną osoby, które dnia 1 stycznia 1921 roku miały ukończony 20 rok życia i:

  1. urodzili się i mieszkają w obrębie obszaru plebiscytowego (kategoria A),
  2. urodzili się w obrębie obszaru plebiscytowego, ale już tam nie zamieszkują (kategoria B)
  3. nie urodzili się w obrębie obszaru plebiscytowego, ale osiedlili się tam przed dniem 1 stycznia 1904r. (kategoria C),
  4. przed rokiem 1920 zostali przez władze niemieckie wysiedleni z obszaru plebiscytowego (kategoria D).

Do udziału w głosowaniu uprawnionych było 1 220 524 osób.

W głosowaniu wzięło udział 1 190 846 osób.

Górnoślązacy w plebiscycie opowiedzieli się za pozostaniem w granicach państwa niemieckiego.

Za pozostaniem Górnego Śląska w granicach Niemiec głosowało: 707 605 osób ( 59,5% )

Za przyłączeniem Górnego Śląska do Polski głosowało: 479 359 osób ( 40,4% )

Rząd polski jednak od początku nie miał zamiaru uznać zwycięstwa Niemiec w plebiscycie, gdyby takie miało miejsce. Już kilka miesięcy przed datą przeprowadzenia plebiscytu, w styczniu 1921 w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego w Warszawie przygotowano plany operacyjne "tzw. powstania". Tenże sztab następnie potajemnie oddelegował do udziału w walkach 700 oficerów i chorążych, 1300 podoficerów i 7000 szeregowych z jego kolejnymi dowódcami wojskowymi płk Mielżyńskim i płk Zenktellerem (obydwaj rodem z Wielkopolski) na czele. Tysiące nowych "powstańców śląskich" w całej Polsce werbowały różnego rodzaju komitety najwięcej w Poznaniu, Łodzi, Warszawie, Krakowie i Lwowie. Sam jeden komitet w Częstochowie zwerbował ponad 1000 osób, a POW Górnego Śląska z siedzibą w Sosnowcu licznie werbowała mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego, którzy - jak pisała ówczesna polska prasa - mieli walny udział w zdobyciu przez powstańców Mysłowic.

W tzw. "powstaniach" - (wojnach polsko-niemieckiej) brali udział :
Po stronie polskiejPo stronie niemieckiej
Około 23 tyś. Ślązaków należących do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska,Około 35 tyś. Ślązaków należących do Selbstschutz Oberschlesiens (Samoobrony Górnego Śląska).
Okolo 10 tyś. ochotników polskich z różnych rejonów ówczesnej PolskiOkoło 6 tyś. ochotników niemieckich z różnych rejonów ówczesnych Niemiec.
Okolo 9 tyś. polskich żołnierzy oddelegowanych przez Sztab Generalny WP ---

W tamtym czasie na Górnym Śląsku nie było żadnych niemieckich jednostek wojskowych, ponieważ Górny Śląsk był zdemilitaryzowany. Stacjonowały tu jedynie siły międzynarodowe francusko-włosko-brytyjskie, które miały utrzymywać porządek.

Decyzją Rady Ambasadorów przyznano Polsce 29% terytorium plebiscytowego, który obejmował powiaty: katowicki, lubliniecki, pszczyński, rybnicki, świętochłowicki, i tarnogórski. 15 maja 1922 podpisano w Genewie polsko-niemieckie porozumienie regulujące podział Górnego Śląska.



Krzyż z tablicą pamiątkową poświęconą 5 mieszkańcom Rept poległym po stronie polskiej w tzw. "III powstaniu".

W Reptach Nowych przy skrzyżowaniu ulic Gliwickiej i Juliana Ursyna Niemcewicza znajduje się krzyż z tablicą pamiątkową. Tablica upamiętnia pięciu mieszkańców Rept walczących i poległych po stronie polskiej w trzecim konflikcie zbrojnym pomiędzy Polską a Niemcami.


Kamień graniczny jako pomnik.

W Reptach Starych tuż przy "Źródełku Młodości" znajduje się kamień graniczny. Wyryta na nim data i napis upamiętniają podpisanie traktatu wersalskiego. Jest to tzw. Główny kamień graniczny, który znajdował się na granicy polsko-niemieckiej między Reptami a Stolarzowicami.


Repty Stare - Krzyż na skrzyżowaniu ulic Wincentego Witosa i Brzozowej.

Repty Stare - Krzyż z figurką na skrzyżowaniu ulic Wincentego Witosa i Repeckiej.

Segiet - Krzyż na skrzyżowaniu ulicy Dłgiej i Staszica.

Repty Nowe - Krzyż na skrzyżowaniu ulic Żeromskiego i Gliwickiej.

Repty Stare - Krzyż w parku repeckim.

Repty Nowe - Krzyż na skrzyżowaniu ulicy Gliwickiej i Długiej.

Made by Banita